Điện toán đám mây là gì? Đặc điểm, lợi ích, ứng dụng của điện toán đám mây

Điện toán đám mây (Cloud Computing) đang ngày càng trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ cá nhân đến doanh nghiệp. Do đó, việc nắm bắt thông tin kiến thức về điện toán đám mây là rất cần thiết đối với các chủ doanh nghiệp, quản lý. Trong bài viết hôm nay, HyperCore sẽ giải thích cho bạn đọc khái niệm điện toán đám mây là gì? Đặc điểm, lợi ích và ứng dụng của nó.

Điện toán đám mây là gì?

Điện toán đám mây là mô hình cung cấp các tài nguyên điện toán theo yêu cầu qua Internet. Thay vì sở hữu và quản lý các máy chủ vật lý và phần mềm, người dùng truy cập các tài nguyên này từ các trung tâm dữ liệu từ xa do các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây quản lý.

Bạn có thể hình dung điện toán đám mây giống như việc sử dụng điện lưới. Thay vì tự tạo ra điện, bạn sử dụng điện từ lưới điện quốc gia, và chỉ trả tiền cho lượng điện bạn đã dùng.

Với điện toán đám mây, người dùng chỉ trả tiền cho những gì mà họ sử dụng. Điều này giúp giảm chi phí vận hành, nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ sở hạ tầng và dễ dàng mở rộng quy mô theo nhu cầu kinh doanh.

Đặc điểm của điện toán đám mây

Truy cập theo yêu cầu (On-demand self-service): Người dùng có thể tự động truy cập và sử dụng các tài nguyên điện toán mà không cần sự can thiệp của nhà cung cấp.

Truy cập mạng rộng rãi (Broad network access): Các tài nguyên đám mây có thể được truy cập từ nhiều thiết bị khác nhau thông qua Internet.

Tập trung tài nguyên (Resource pooling): Các tài nguyên điện toán được chia sẻ giữa nhiều người dùng, giúp tối ưu hóa hiệu suất sử dụng.

Tính linh hoạt (Rapid elasticity): Các tài nguyên đám mây có thể được mở rộng hoặc thu hẹp quy mô nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu thay đổi.

Dịch vụ đo lường (Measured service): Việc sử dụng tài nguyên được theo dõi và báo cáo, và người dùng chỉ trả tiền cho những gì họ đã sử dụng.

Lợi ích của điện toán đám mây

Tiết kiệm chi phí

Điện toán đám mây giúp người dùng chuyển đổi chi phí cố định (như trung tâm dữ liệu và máy chủ vật lý) thành chi phí biến đổi. Người dùng chỉ thanh toán cho các tài nguyên CNTT đã sử dụng. Hơn nữa, chi phí biến đổi này thường thấp hơn nhiều so với việc tự đầu tư nhờ vào lợi thế kinh tế theo quy mô.

• Giảm chi phí đầu tư vào phần cứng và phần mềm.
• Chỉ trả tiền cho những gì bạn sử dụng.

Linh hoạt và dễ mở rộng

Với điện toán đám mây, bạn có thể sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả mà không cần dự trữ dư thừa cho các hoạt động kinh doanh trong tương lai. Bạn chỉ cần cung cấp lượng tài nguyên cần thiết và có thể điều chỉnh quy mô ngay lập tức, tăng hoặc giảm dung lượng phù hợp với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

• Dễ dàng điều chỉnh quy mô tài nguyên theo nhu cầu.
• Truy cập tài nguyên từ bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào.

Nhanh chóng, cải thiện hiệu suất

Phần lớn điện toán đám mây được thiết kế theo mô hình tự phục vụ và theo yêu cầu. Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể truy cập một lượng lớn tài nguyên máy tính chỉ trong vài phút, thường chỉ cần thực hiện vài thao tác nhấp chuột. Hơn nữa, nền tảng đám mây cho phép người dùng triển khai hệ thống trên toàn cầu chỉ trong tích tắt.

• Truy cập vào các tài nguyên điện toán hiệu suất cao.
• Giảm thiểu thời gian chết và tăng cường tính ổn định.

Tăng cường bảo mật

Các nhà cung cấp điện toán đám mây sẽ có hệ thống bảo mật nhiều tầng cho trung tâm dữ liệu nên độ an toàn tốt hơn nhiều so các doanh nghiệp không chuyên về công nghệ. Bên cạnh đó, dữ liệu đám mây cũng được bảo vệ và sao lưu thường xuyên một cách an toàn.

• Các nhà cung cấp đám mây đầu tư mạnh vào bảo mật.
• Dữ liệu được sao lưu và phục hồi thường xuyên.

→ Tìm Hiểu Thêm: Ưu và nhược điểm của điện toán đám mây

Các loại điện toán đám mây

Điện toán đám mây được phân loại dựa trên hai tiêu chí chính: Mô hình dịch vụ và Mô hình triển khai.

1. Mô hình dịch vụ (Cloud Service Models)

• IaaS (Infrastructure as a Service – Cơ sở hạ tầng dưới dạng dịch vụ)

IaaS cung cấp cơ sở hạ tầng điện toán cơ bản như máy chủ ảo, lưu trữ, mạng. Người dùng có toàn quyền kiểm soát hệ điều hành, ứng dụng và dữ liệu thông qua web hoặc API, nhưng không phải quản lý cơ sở hạ tầng đám mây. Nhà cung cấp sẽ chịu trách nhiệm lưu trữ phần cứng, phần mềm, máy chủ, lưu trữ và các thành phần hạ tầng khác.

Ví dụ: Amazon EC2, Microsoft Azure Virtual Machines, Google Compute Engine.

• PaaS (Platform as a Service – Nền tảng dưới dạng dịch vụ)

PaaS cung cấp nền tảng để phát triển, triển khai và quản lý ứng dụng. Người dùng chỉ cần tập trung vào việc phát triển ứng dụng. Nhà cung cấp đám mây quản lý cơ sở hạ tầng và hệ điều hành.

Ví dụ: Google App Engine, Microsoft Azure App Service.

• SaaS (Software as a Service – Phần mềm dưới dạng dịch vụ)

SaaS cung cấp các ứng dụng phần mềm hoàn chỉnh qua Internet. Người dùng chỉ cần sử dụng ứng dụng. Nhà cung cấp điện toán đám mây quản lý toàn bộ cơ sở hạ tầng, nền tảng và ứng dụng.

Ví dụ: Gmail, Salesforce, Dropbox.

→ Xem Chi Tiết: Các dịch vụ của điện toán đám mây

2. Mô hình triển khai (Cloud Deployment Models)

• Đám mây công cộng (Public Cloud)

Đám mây công cộng được cung cấp cho công chúng qua Internet. Các tài nguyên được chia sẻ giữa nhiều người dùng.

Ví dụ: AWS, Azure, GCP.

• Đám mây riêng (Private Cloud)

Đám mây riêng được cung cấp cho một tổ chức duy nhất. Cơ sở hạ tầng có thể được đặt tại trung tâm dữ liệu của tổ chức hoặc được quản lý bởi bên thứ ba. Độ bảo mật và kiểm soát cao hơn.

• Đám mây lai (Hybrid Cloud)

Là sự kết hợp giữa đám mây công cộng và đám mây riêng. Cho phép tổ chức linh hoạt trong việc lựa chọn nơi triển khai ứng dụng và dữ liệu.

Ví dụ: Doanh nghiệp có thể sử dụng đám mây riêng cho dữ liệu nhạy cảm và đám mây công cộng cho các ứng dụng ít nhạy cảm hơn.

• Đám mây cộng đồng (Community Cloud)

Chia sẻ cơ sở hạ tầng đám mây giữa một số tổ chức có chung mối quan tâm (ví dụ: các tổ chức chính phủ).

→ Tìm Hiểu Thêm: Mô hình triển khai điện toán đám mây

Các ứng dụng của điện toán đám mây trong thực tế

Điện toán đám mây được sử dụng rộng rãi bởi nhiều đối tượng khác nhau, từ cá nhân đến các tổ chức lớn. Nó ngày càng trở nên phổ biến và lan rộng trong nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau. Theo thống kê từ Statista, thị trường điện toán đám mây toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 371,4 tỷ USD vào năm 2020 lên 832,1 tỷ USD vào năm 2025, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm (CAGR) đạt 17,5%.

Dưới đây là 6 ứng dụng điện toán đám mây tại Việt Nam phổ biến nhất:

#1. Lưu trữ và sao lưu dữ liệu

Điện toán đám mây cho phép người dùng lưu trữ các dữ liệu như tài liệu, hình ảnh, video, âm thanh và nhiều loại dữ liệu khác trên các máy chủ từ xa, thay vì phải lưu trữ chúng trên các thiết bị vật lý như ổ cứng hoặc thiết bị lưu trữ cục bộ. Dữ liệu được lưu trữ trên các trung tâm dữ liệu của các nhà cung cấp dịch vụ và có thể truy cập từ bất kỳ thiết bị nào có kết nối Internet.

Bên cạnh đó, điện toán đám mây cũng cho phép sao lưu và phục hồi dữ liệu tự động, giúp giảm chi phí và độ phức tạp so với việc quản lý các hệ thống lưu trữ truyền thống tại chỗ. Người dùng được cung cấp các lựa chọn linh hoạt và có khả năng mở rộng để lưu trữ dữ liệu trong các khoảng thời gian khác nhau, tùy theo nhu cầu sử dụng và mục đích lưu trữ.

#2. Chạy ứng dụng web và di động

Điện toán đám mây đã cách mạng hóa cách các ứng dụng web và di động được phát triển và triển khai. Nó cung cấp một nền tảng linh hoạt, có thể mở rộng và hiệu quả chi phí cho các doanh nghiệp và nhà phát triển. Qua đó, các trang web thương mại điện tử, mạng xã hội và các ứng dụng web khác có thể chạy trên đám mây để đảm bảo khả năng mở rộng và hiệu suất. Còn các ứng dụng di động (như trò chơi trực tuyến, ứng dụng nhắn tin) có thể sử dụng đám mây để lưu trữ dữ liệu, xử lý yêu cầu và cung cấp các dịch vụ phụ trợ.

#3. Phân tích dữ liệu lớn

Một ứng dụng phổ biến khác của điện toán đám mây là phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics). Phân tích dữ liệu lớn là quá trình thu thập, xử lý và phân tích các bộ dữ liệu lớn và phức tạp để rút ra những thông tin giá trị phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau.

Điện toán đám mây cung cấp hạ tầng, công cụ và dịch vụ cần thiết để xử lý lượng lớn dữ liệu, bao gồm các yếu tố như khối lượng (volume), tốc độ (velocity), đa dạng (variety), độ tin cậy (veracity) và giá trị (value). Điện toán đám mây cũng cho phép người dùng mở rộng hoặc thu hẹp tài nguyên theo nhu cầu của họ, đồng thời tiếp cận các khả năng phân tích nâng cao như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (ML), và trực quan hóa dữ liệu (data visualization).

#4. Trí tuệ nhân tạo và học máy

Điện toán đám mây đã trở thành nền tảng thiết yếu cho sự phát triển và triển khai các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (ML). Cụ thể điện toán đám mây cung cấp tài nguyên tính toán mạnh mẽ, trung tâm lưu trữ và quản lý dữ liệu lớn và các dịch vụ AI/ML được xây dựng sẵn để các doanh nghiệp và cá nhân thuộc mọi quy mô có thể tiếp cận và sử dụng. Chẳng hạn như:

• Nhận dạng hình ảnh và video ứng dụng trong các lĩnh vực như an ninh, y tế, bán lẻ.
• Xử lý ngôn ngữ tự nhiên ứng dụng trong các lĩnh vực như dịch thuật, phân tích cảm xúc, chatbot.
• Phân tích dữ liệu dự đoán ứng dụng trong các lĩnh vực như tài chính, marketing, chuỗi cung ứng.

#5. Phát triển và kiểm thử phần mềm

Quá trình phát triển và kiểm thử phần mềm yêu cầu nhiều tài nguyên và cơ sở hạ tầng CNTT phức tạp. Các tổ chức, doanh nghiệp có thể ứng dụng điện toán đám mây để thiết lập môi trường phát triển và kiểm thử mà không cần phải đầu tư vào hạ tầng phần cứng đắt đỏ. Điện toán đám mây cung cấp các dịch vụ linh hoạt và có thể mở rộng, giúp tiết kiệm chi phí trong quá trình phát triển, kiểm thử và triển khai phần mềm.

#6. Các ứng dụng văn phòng trực tuyến

Điện toán đám mây đã cách mạng hóa cách chúng ta sử dụng các ứng dụng văn phòng, mang lại sự linh hoạt, khả năng cộng tác và hiệu quả. Các dịch vụ như Google Workspace (Google Docs, Sheets, Slides) và Microsoft 365 (Word Online, Excel Online, PowerPoint Online) cho phép người dùng tạo, chỉnh sửa và chia sẻ tài liệu trực tuyến. Điều này loại bỏ nhu cầu cài đặt phần mềm trên máy tính cá nhân và cho phép cộng tác theo thời gian thực.

Các dịch vụ email như Gmail và Outlook.com cung cấp khả năng truy cập email và lịch từ bất kỳ thiết bị nào có kết nối Internet. Điều này giúp người dùng luôn cập nhật thông tin và lịch trình của mình. Và còn rất nhiều ứng dụng khác giúp chúng ta làm việc hiệu quả hơn và linh hoạt hơn.

Điện toán đám mây đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại và được sử dụng bởi hầu hết mọi người. Hy vọng những thông tin cung cấp trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về điện toán đám mây. Nếu bạn đọc đang quan tâm đến việc áp dụng điện toán đám mây cho doanh nghiệp hoặc tổ chức của mình, hãy liên hệ với HyperCore để được tư vấn và hỗ trợ thêm nhé!

→ Các Thông Tin Liên Quan:

• Cơ sở hạ tầng đám mây (Cloud Infrastructure) là gì?
• Cơ sở dữ liệu đám mây (Cloud database) là gì?